उपराष्ट्रपति निर्वाचनको मतदान सुरु

कार्तिक १४, २०७२- संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको उपराष्ट्रपति पदको निर्वाचनको मतदान सुरु भएको छ । पहिलो भोट नेकपा एमालेका भरतमोहन अधिकारीले खसालेका छन् । नयाँ बानेश्वरस्थित व्यवस्थापिका–संसद् भवनको ल्होत्से हलमा बिहान ११ बजेबाट सुरु हुने सो मतदान दिउँसो २ बजेसम्म चल्नेछ । सो मतदानमा व्यवस्थापिका–संसद्मा प्रतिनिधित्व गर्ने राजनीतिक दल र स्वतन्त्रका दुईसमेत ५९७ जना सभासद्लाई मतदानको अधिकार रहेको छ । सो पदका लागि एनेकपा (माओवादी)का स्थायी समितिका सदस्य नन्दबहादुर पुन र नेपाली काँग्रेसका पुराना नेता अमियकुमार यादव प्रतिस्पर्धामा छन् सो मतदानपछि दिउँसो साढे २ बजेबाट मतगणना प्रारम्भ हुने र अपराह्न ५ बजे बस्ने संसद्को बैठकमा सभामुख ओनसरी घर्तीमगरले मत परिणाम घोषणा गर्ने संसद् सचिवालयले निर्वाचन कार्यतालिका प्रकाशन गरेको छ । नेपालको दोस्रो उपराष्ट्रपति पदमा एमाओवादी स्थायी समिति सदस्य नन्दबहादुर पुन विजयी हुने सम्भावना बलियो भएको छ। सत्तारूढ गठबन्धनका तर्फबाट उम्मेदवार बनेका पुनको पक्षमा व्यवस्थापिका संसद्मा सहज बहुमतको स्थिति छ। दोस्रो सर्वोच्च पदका लागि शनिबार हुने निर्वाचनका लागि सत्तारूढ तर्फबाट ५० वर्षीय पुन र प्रतिपक्षी कांग्रेस सांसद ६९ वर्षीय अमियकुमार यादव मैदानमा छन्। तत्कालीन विद्रोही माओवादी लडाकु कमान्डर पुन संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनमा काठमाडौं–४ मा कांग्रेस युवा नेता गगन थापासँग पराजित भएका हुन्। यादव भने कांग्रेसको समानुपतिक कोटाका सांसद हुन्। पुनको गृहजिल्ला रोल्पा हो भने यादव सिरहाका हुन्। राष्ट्रपतिमा जस्तै उपराष्ट्रपति पदका लागि पनि सांसदले गोप्य मतदान गर्नेछन्। पुनको उम्मेदवारीको सत्तारूढ दलहरूको गठबन्धनका तर्फबाट एमाले वरिष्ठ नेता झलनाथ खनाल प्रस्तावक छन् भने राप्रपा नेपालका प्रमुख सचेतक दिलनाथ गिरी, फोरम (लोकतान्त्रिक) का योगेन्द्र चौधरी समर्थक छन्। यादवको प्रस्तावकमा कांग्रेस संसदीय दलका प्रमुख सचेतक चीनकाजी श्रेष्ठ र समर्थकमा सचेतक ईश्वरी न्यौपाने छन्। सत्तारूढ दलहरूको उच्चस्तरीय राजनीतिक समन्वय समितिको बैठकले पुनलाई साझा उम्मेदवार बनाउने निर्णय गरेलगत्तै प्रधानमन्त्री केपी ओली, एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल सहितका नेताहरू उम्मेदवारी दर्ताका लागि संसद् भवन नयाँ बानेश्वर पुगेका थिए। संयन्त्रको बैठकमा साना दलका तर्फबाट मधेसी मूलको नेतालाई उपराष्ट्रपति बनाउने विकल्पमा छलफल भए पनि एमाओवादीले आफ्नो पार्टी निर्णय र एमालेसँगको पूर्वसमझदारी अनुसार पुनलाई नै उम्मेदवार बनाउने अडान लिएको थियो। त्यसप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै अलगै उम्मेदवार बनाउने तयारी गरे पनि अन्तिम बेलामा फोरम (लोकतान्त्रिक) पुनको प्रस्तावक हुन तयार भएको थियो। स्वतन्त्र सांसद अतहर कमाल मुसलमानले कांग्रेस उम्मेदवार यादवका पक्षमा र परिवार दलका दयाराम कँडेलले एमाओवादी उम्मेदवार पुनका पक्षमा आ–आफ्नो उम्मेदवारी फिर्ता लिएका छन्। राष्ट्रपति/उपराष्ट्रपति पदको उम्मेदवारी दर्ताका लागि प्रस्तावक र समर्थक दुई सांसदको हस्ताक्षर भए पुग्छ। निर्वाचनमा विजयी हुन भने संसद्मा तत्काल कायम रहेको कुल सदस्य संख्याको दुई तिहाइ मत आवश्यक पर्छ। व्यवस्थापिका संसद्मा एक निलम्बितसमेत ५ सय ९६ सदस्य छन्। प्रधानमन्त्री चुनावका बेला एमाले अध्यक्ष केपी ओलीको प्रस्तावक बसेर कांग्रेस सभापति सुशील कोइरालाको पक्षमा मतदान गरेका स्वतन्त्र सांसद मुसलमान कांग्रेस पृष्ठभूमिबाटै आएका हुन्। परिवार दलका अध्यक्ष एकनाथ ढकालले भने सत्तारूढ दलका नेताहरूसँगको छलफलपछि कँडेलको उम्मेदवारी फिर्ता लिइएको बताए। दुई सिट भएको परिवार दलले प्रधानमन्त्री निर्वाचनमा ओलीको समर्थन गरेको प्रधानमन्त्री निर्वाचनमा ३ सय ३८ मत पाएर ओली विजयी भएका थिए। राष्ट्रपति निर्वाचनमा सत्तारूढ गठबन्धनका दलहरूको समर्थनमा एमाले उम्मेदवार विद्यादेवी भण्डारीको पक्षमा ३ सय २७ मत सदर भएको थियो भने ८ मत बदर भएको थियो।